از دست دادن دندان در سنین جوانی، به دلایلی مختلف آسیب دیدگی و عوامل ژنتیکی، میتواند به شدت بر اعتماد به نفس و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه دندانپزشکی و استفاده از دندان مصنوعی برای افراد جوان، افراد کم سن نیز مانند افراد مسن میتوانند از گزینه‌های مختلف پروتزهای دندانی به طبیعی ترین شکل ممکن برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته خود بهره‌مند شوند. در این مطلب از کلینیک دندانساز، به بررسی دلایل از دست رفتن دندان در جوانان، بهترین نوع دندان مصنوعی برای آنها و هر چه که افراد جوان باید درباره دندان مصنوعی مناسب خودشان بدانند میپردازیم.
دندان مصنوعی برای جوانان چیست؟
دندان مصنوعی یا پروتز دندانی جوانان، یک وسیله جایگزین برای دندان‌های از دست رفته است که به منظور بهبود ظاهر، عملکرد جویدن و گفتار، و حفظ سلامت دهان و فک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروتزها میتوانند به صورت کامل (جایگزین تمام دندان‌های یک فک) یا پارسیل (جایگزین چند دندان) باشند و از مواد مختلفی ساخته شوند.
چرا افراد جوان به دندان مصنوعی نیاز دارند؟
برخی از آسیب‌ها و اختلالاتی که منجر به از دست رفتن دندان در جوانان و استفاده آنها از دندان مصنوعی میشود عبارتند از:
پوسیدگی شدید و عفونت دندان
پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است که در اثر تجمع باکتری‌ها روی سطح دندان و تولید اسید ایجاد میشود. این اسید به مرور زمان مینای دندان را تخریب کرده و حفره‌ای در آن ایجاد میکند. اگر پوسیدگی درمان نشود، به تدریج به عصب دندان نفوذ کرده و باعث ایجاد عفونت میشود. در صورت عدم درمان به موقع، دندان عفونی باید کشیده شود و ار دندان مصنوعی استفاده شود.
ضربه و آسیب‌های دندانی
حوادث ورزشی، تصادفات رانندگی، سقوط و ضربات مستقیم به صورت از جمله عوامل ایجاد کننده آسیب‌های دندانی هستند. شدت آسیب به دندان و بافت‌های اطراف آن به شدت ضربه وارد شده بستگی دارد. در برخی موارد، با درمان‌های دندانپزشکی می‌توان دندان آسیب دیده را ترمیم کرد، اما در موارد شدید ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
بیماری‌های لثه
بیماری‌های لثه از جمله ژنژیویت و پریودنتیت در اثر تجمع پلاک باکتریایی روی لثه‌ها ایجاد می‌شوند. ژنژیویت التهاب لثه است و با قرمزی، تورم و خونریزی لثه همراه است. در صورت عدم درمان، ژنژیویت میتواند به پریودنتیت پیشرفت کند. پریودنتیت باعث تخریب استخوان‌های اطراف دندان و ایجاد کیسه‌های چرکی میشود. در مراحل پیشرفته پریودنتیت، دندان‌ها لق شده و در نهایت می‌افتند.
عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلیل داشتن ژن‌های خاص، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های دندانی و از دست دادن زودهنگام دندان‌ها هستند. این ژن‌ها میتوانند بر ضخامت مینای دندان، مقاومت دندان در برابر پوسیدگی و همچنین پاسخ بدن به عفونت‌های باکتریایی تأثیر بگذارند.
عادات بد دهانی
عادات بد دهانی مانند دندان قروچه، جویدن ناخن، باز کردن در بطری با دندان و استفاده از دندان به عنوان ابزار میتوانند به مینای دندان آسیب رسانده و باعث شکستگی یا ترک خوردگی دندان و درنهایت از دست رفتن آنها شوند.
اختلالات خوردن
اختلالات خوردن مانند بولیمیا و آنورکسیا میتوانند تأثیر مخربی بر سلامت دندان‌ها داشته باشند. استفراغ مکرر در این اختلالات باعث تماس اسید معده با دندان‌ها شده و مینای دندان را تخریب میکند. همچنین، کمبود مواد مغذی در افراد مبتلا به اختلالات خوردن میتواند باعث ضعیف شدن دندان‌ها و افزایش حساسیت آنها شود.
انواع دندان مصنوعی برای جوانان
در ادامه انواع مختلف دندان مصنوعی مناسب برای جوانان را از نظر نوع اتصال و تعداد دندان های از دست رفته بررسی خواهیم کرد:
دندان مصنوعی ثابت
دندان مصنوعی ثابت، همانطور که از نامش پیداست، به طور دائمی به دندان‌های طبیعی مجاور یا ایمپلنت‌های دندانی متصل میشود. این نوع پروتز به دلیل اتصال محکم و پایدار، احساس طبیعی‌تر و راحتی بیشتری را برای فرد استفاده‌کننده فراهم میکند. دندان مصنوعی ثابت به دلیل ظاهر طبیعی و عملکرد مشابه دندان‌های طبیعی، گزینه بسیار مناسبی برای جوانانی است که به دنبال جایگزینی دائمی برای دندان‌های از دست رفته خود هستند. این نوع پروتز همچنین به حفظ استخوان فک و جلوگیری از تحلیل رفتن آن کمک میکند.
دندان مصنوعی متحرک
دندان مصنوعی متحرک روی لثه قرار می‌گیرد و توسط چسب یا مکنده در جای خود نگه داشته میشود. این نوع پروتز میتواند برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته استفاده شود. دندان مصنوعی متحرک معمولاً نیاز به برداشتن روزانه برای تمیز کردن دارد. از مزایای دندان مصنوعی متحرک می‌توان به هزینه کمتر نسبت به دندان مصنوعی ثابت و امکان تعویض آسان آن اشاره کرد. با این حال، دندان مصنوعی متحرک ممکن است به اندازه دندان مصنوعی ثابت محکم نباشد و در برخی موارد باعث ایجاد حساسیت یا ناراحتی در لثه شود.
دندان مصنوعی کامل
دندان مصنوعی کامل، برای جایگزینی تمام دندان‌های یک فک استفاده میشود. این نوع پروتز معمولاً زمانی مورد نیاز است که تمام دندان‌های یک فک به دلایلی مانند بیماری لثه یا آسیب شدید از دست رفته باشند. دندان مصنوعی کامل میتواند به صورت متحرک یا ثابت باشد. دندان مصنوعی کامل متحرک به دلیل هزینه کمتر و امکان ساخت سریع‌تر، گزینه محبوب‌تری است. با این حال، دندان مصنوعی کامل ثابت به دلیل اتصال محکم و پایدار، احساس طبیعی‌تر و راحتی بیشتری را برای فرد استفاده‌کننده فراهم میکند.
دندان مصنوعی تکی
دندان مصنوعی تکی برای افراد جوان برای جایگزینی یک دندان از دست رفته استفاده میشود. این نوع پروتز نیز میتواند به صورت ثابت یا متحرک باشد. دندان مصنوعی تکی ثابت معمولاً با استفاده از ایمپلنت یا بریج به دندان‌های مجاور متصل میشود. دندان مصنوعی تکی متحرک که به آن پارسیل گفته میشود نیز با استفاده از چسب یا مکنده در جای خود نگه داشته میشود.
بهترین نوع دندان مصنوعی برای افراد جوان
انتخاب بهترین دندان مصنوعی برای افراد جوان، امری بسیار مهم است که نیازمند توجه به چندین عامل است. اولین عامل، میزان دندان‌های از دست رفته است. اگر تعداد دندان‌های از دست رفته کم باشد، ممکن است بریج یا ایمپلنت گزینه‌های مناسبتری باشند. اما اگر تعداد دندان‌های از دست رفته زیاد باشد، دندان مصنوعی کامل یا پارسیل گزینه‌های متداول‌تری هستند.
عامل دیگر، وضعیت لثه‌ها و استخوان فک است. سلامت لثه‌ها و استخوان فک، تأثیر مستقیمی بر نگه داشتن دندان مصنوعی و موفقیت درمان دارد.سبک زندگی فرد نیز در انتخاب نوع دندان موثر است. علاوه بر این جوانان معمولاً فعالیت‌های ورزشی و اجتماعی بیشتری دارند؛ بنابراین، دندان مصنوعی باید به گونه‌ای انتخاب شود که در حین این فعالیت‌ها، مشکلی ایجاد نکند.
با توجه به عوامل ذکر شده، ایمپلنت به عنوان دندان مصنوعی ثابت، معمولاً به عنوان بهترین گزینه برای جوانان معرفی میشود. ایمپلنت‌ها، ریشه‌های مصنوعی هستند که در استخوان فک قرار می‌گیرند و پایه‌ای محکم برای دندان‌های مصنوعی فراهم می‌کنند. ایمپلنت‌ها ظاهری بسیار طبیعی برای جوانان دارند، عملکردی مشابه دندان‌های طبیعی داشته و دوام بسیار بالایی دارند.
انواع جنس دندان مصنوعی
مواد مورد استفاده در ساخت دندان‌های مصنوعی، نقش تعیین‌کننده‌ای در ظاهر، دوام و راحتی این پروتزها دارند. انواع جنس دندان مصنوعی مناسب برای جوانان خواهیم عبارتند از:
رزین آکریلیک
رزین آکریلیک یکی از رایج‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین مواد برای ساخت دندان مصنوعی است. این ماده به دلیل سهولت در ساخت و ترمیم، محبوبیت زیادی دارد. همچنین، رزین آکریلیک قابلیت رنگ‌آمیزی در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها را دارد که امکان ساخت دندان مصنوعی با ظاهری طبیعی را فراهم میکند. با این حال، نسبت به برخی مواد دیگر استحکام کمتری دارد و احتمال جذب رنگ و تغییر رنگ آن در طولانی‌مدت وجود دارد. علاوه بر این، برخی افراد ممکن به این ماده حساسیت نشان دهند.
پرسلن
پرسلن یکی از بهترین گزینه‌ها برای افرادی است که به دنبال دندان مصنوعی با ظاهری بسیار طبیعی و شبیه به دندان‌های طبیعی هستند. پرسلن مقاومت بسیار بالایی در برابر لکه‌گیری و تغییر رنگ دارد و دوام و طول عمر بالایی نیز دارد. با این حال، پرسلن نسبت به برخی مواد دیگر شکنندگی بیشتری دارد و هزینه ساخت دندان مصنوعی از جنس پرسلن نیز بالاتر از رزین آکریلیک است.
فلز
فلز به دلیل استحکام بسیار بالا، اغلب برای ساخت دندان مصنوعی ثابت (ایمپلنت) استفاده میشود. ایمپلنت‌های فلزی به دلیل اتصال محکم به استخوان فک، ثبات و عملکرد بسیار خوبی دارند. با این حال، ظاهر فلزی و غیرطبیعی و احتمال ایجاد حساسیت در برخی افراد، از معایب استفاده از فلز در ساخت دندان مصنوعی است.
پلاستیک
پلاستیک نوعی ماده سبک و راحت است که برای ساخت دندان مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دندان مصنوعی ساخته شده از پلاستیک، مقرون‌به‌صرفه است. با این حال، استحکام پایین و طول عمر کوتاه از معایب اصلی این نوع دندان مصنوعی هستند.
ترکیب مواد
در سال‌های اخیر، دندانپزشکان از ترکیب مواد مختلف برای ساخت دندان مصنوعی استفاده می‌کنند. این روش به دندانپزشکان اجازه می‌دهد تا دندان مصنوعی با استحکام بالا، ظاهر طبیعی و مناسب برای هر بیمار طراحی کنند. با این حال، هزینه ساخت دندان مصنوعی ترکیبی نسبت به سایر انواع، بالاتر است.
مزایای دندان مصنوعی برای جوانان
از دست دادن دندان به خصوص در افراد جوان منجر به آسیب‌های مختلفی میشود که دندان مصنوعی این آسیب‌ها را جبران میکند. برخی از مزایای دندان مصنوعی برای افراد جوان عبارتند از:
- بازگرداندن عملکرد جویدن: اصلی‌ترین مزیت دندان مصنوعی، بازگرداندن توانایی جویدن انواع غذاها است. این امر به بهبود تغذیه و سلامت کلی بدن کمک میکند.
- بهبود گفتار: دندان‌های از دست رفته میتوانند بر روی تلفظ کلمات تأثیر بگذارند. دندان مصنوعی با پر کردن فضای خالی در دهان، به بهبود گفتار و تلفظ صحیح کلمات کمک میکند.
- افزایش اعتماد به نفس: از دست دادن دندان‌ها میتواند منجر به کاهش اعتماد به نفس جوانان شود. دندان مصنوعی با ایجاد یک لبخند زیبا و طبیعی، به افزایش اعتماد به نفس فرد کمک میکند.
- ظاهر طبیعی: دندان‌های مصنوعی امروزی از نظر ظاهر بسیار طبیعی هستند و میتوانند با رنگ و شکل دندان‌های طبیعی شما مطابقت داشته باشند.
- حفظ سلامت لثه و استخوان فک: دندان‌های از دست رفته میتوانند باعث تحلیل رفتن استخوان فک و تغییر شکل صورت شوند. دندان مصنوعی با توزیع فشار روی لثه‌ها، به حفظ سلامت لثه و استخوان فک کمک میکند.
معایب دندان مصنوعی برای جوانان
اگرچه دندان مصنوعی می تواند ظاهر لبخند را بهبود بخشد و مشکلات جویدن را برطرف کند، اما برای جوانان میتواند با مشکلاتی همراه باشد که آگاهی از آنها قبل از تصمیم گیری بسیار مهم است. برخی از معایب این نوع دندان‌ها برای جوانان عبارتند از:
- نیاز به مراقبت ویژه: دندان‌های مصنوعی نیاز به مراقبت ویژه و تمیز کردن روزانه دارند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند منجر به تجمع باکتری‌ها و ایجاد بوی بد دهان شود.
- احساس ناراحتی اولیه: در ابتدا ممکن است احساس ناراحتی یا تحریک لثه‌ها وجود داشته باشد که با گذشت زمان و عادت کردن به دندان مصنوعی برطرف میشود.
- تغییر در طعم و مزه غذاها: ممکن است در روزهای اول احساس تغییر در طعم و مزه غذاها وجود داشته باشد که با گذشت زمان برطرف میشود.
- نیاز به تعویض دوره‌ای: دندان‌های مصنوعی به دلایل مختلف با گذشت زمان نیاز به تعویض دارند.
- عدم استحکام مانند دندان‌های طبیعی: دندان‌های مصنوعی به اندازه دندان‌های طبیعی استحکام ندارند و ممکن است در هنگام جویدن غذاهای سفت یا چسبناک دچار مشکل شوند.
هزینه و قیمت دندان مصنوعی برای افراد جوان
هزینه دندان مصنوعی برای افراد جوان، به عوامل مختلفی بستگی دارد و قیمت ثابتی ندارد. این هزینه‌ها میتوانند به طور قابل توجهی متغیر باشند. نوع دندان مصنوعی، مواد استفاده شده در ساخت آن، تعداد دندان‌های از دست رفته، روش ساخت، تخصص دندانپزشک و مکان انجام کار (کلینیک یا مطب)، همگی بر قیمت نهایی تأثیرگذارند. برای مثال، دندان مصنوعی ساخته شده از مواد باکیفیت‌تر و با استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر، معمولاً هزینه بیشتری خواهد داشت. همچنین، تعداد دندان‌هایی که نیاز به جایگزینی دارند، به طور مستقیم با افزایش هزینه مرتبط است.
علاوه بر عوامل ذکر شده، تجربه و تخصص دندانپزشک نیز در تعیین هزینه نقش دارد. دندانپزشکان با تجربه بیشتر و تخصص بالاتر معمولاً هزینه بیشتری دریافت می‌کنند. همچنین، هزینه‌های دندانپزشکی در کلینیک‌های مختلف و مطب‌های خصوصی میتواند متفاوت باشد. برای اطلاع دقیق از هزینه دندان مصنوعی، بهتر است به چندین دندانپزشک مراجعه کرده و پس از مشاوره و بررسی شرایط دهان و دندان، هزینه نهایی را استعلام کنید.
نحوه نگهداری و مراقبت از دندان مصنوعی
رعایت نکات زیر در عمر دندان مصنوعی و همچنین جلوگیری از بیماری‌های عفونی دهان موثر است:
- هر روز پس از غذا خوردن، دندان‌های خود را با مسواک نرم و آب گرم به آرامی مسواک بزنید.
- محلول آب نمک رقیق، یک پاک‌کننده طبیعی و موثر برای دندان‌های مصنوعی است. پس از مسواک زدن، دندان‌های مصنوعی متحرک را به مدت 15 دقیقه در محلول آب نمک قرار دهید.
- لثه‌ها و سقف دهان را نیز مرتب با مسواک نرم و آب گرم به آرامی تمیز کنید.
- برای استراحت لثه‌ها و جلوگیری از تغییر شکل آنها، بهتر است شب‌ها دندان‌های مصنوعی متحرک را از دهان خارج کرده و در ظرفی حاوی آب قرار دهید.
- برای بررسی وضعیت لثه‌ها، تنظیم دندان‌های مصنوعی و دریافت مشاوره‌های تخصصی، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
- از خوردن غذاهای سفت و چسبناک که ممکن است به دندان مصنوعی آسیب برساند، خودداری کنید.
نکات مهم قبل از خرید دندان مصنوعی برای افراد جوان
انتخاب و استفاده از دندان مصنوعی، به خصوص برای افراد جوان، نیازمند توجه به نکات مهمی است. برخی از این نکات عبارتند از:
- مشاوره با دندانپزشک متخصص: اولین و مهم‌ترین قدم، مشورت با دندانپزشک است. دندانپزشک با بررسی وضعیت دهان و دندان‌های شما، بهترین نوع دندان مصنوعی را برایتان تجویز میکند.
- انتخاب نوع مناسب دندان مصنوعی: همانطور که گفتیم دندان‌های مصنوعی انواع مختلفی دارند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
- انتخاب مواد دندان مصنوعی: دندان‌های مصنوعی از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که استحکام و هزینه آنها متفاوت است.
- مراقبت و نگهداری لازم از دندان مصنوعی: دندان مصنوعی به مراقبت‌های خاصی نیاز دارد که رعایت آنها عمر داندان مصنوعی را زیاد میکند.
- هزینه: هزینه دندان مصنوعی به عوامل مختلفی مانند نوع دندان مصنوعی، مواد استفاده شده و دستمزد دندانپزشک بستگی دارد.
راهکارهای عادت کردن به دندان مصنوعی
استفاده از دندان‌های مصنوعی برای جوانان ممکن است در ابتدا اذیت کننده باشد، اما با رعایت برخی نکات و صبر و حوصله، می‌توان به راحتی به این دندان‌ها عادت کرد:
- صبوری: مهم‌ترین نکته برای عادت کردن به دندان مصنوعی، صبر و حوصله است. به بدن خود زمان دهید تا به این تغییر عادت کند.
- استفاده مداوم: در روزهای اول، سعی کنید تا حد امکان از دندان مصنوعی استفاده کنید تا زودتر به آن عادت کنید. تمرین صحبت کردن: روبروی آینه بایستید و با صدای بلند صحبت کنید. شعر بخوانید، آواز بخوانید یا با خودتان صحبت کنید تا به تلفظ صحیح کلمات با دندان مصنوعی عادت کنید.
- تمرین جویدن: با غذاهای نرم شروع کنید و به تدریج به سمت غذاهای سفت‌تر پیش بروید. لقمه‌های کوچک بردارید و به آرامی بجوید.
- ماساژ لثه: با استفاده از یک مسواک نرم، لثه‌های خود را به آرامی ماساژ دهید تا گردش خون در لثه‌ها بهبود یابد و به کاهش حساسیت کمک کند.
تجربه و نظرات جوانان درباره دندان مصنوعی
تبادل نظر درباره دندان مصنوعی برای افراد جوان، نشان می‌دهد که اگرچه دندان مصنوعی میتواند اعتماد به نفس را بازگرداند و مشکلات جویدن را برطرف کند، اما با مشکلاتی نیز همراه است. عادت کردن به حس و ظاهر دندان مصنوعی، مراقبت‌های ویژه و هزینه‌های مربوطه از جمله این چالش‌ها هستند. همچنین، برخی جوانان نگرانی‌هایی در مورد دوام و ماندگاری دندان مصنوعی و تأثیر آن بر ظاهر کلی صورت خود دارند. با این حال، پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه دندانپزشکی و ارائه گزینه‌های متنوع‌تر دندان مصنوعی، تجربه استفاده از این ابزار را برای جوانان بهبود بخشیده است.
نتیجه‌گیری
دندان مصنوعی یک راه حل موثر و زیبایی برای بازگرداندن لبخند جوانی است که با انتخاب نوع مناسب و مراقبت‌های صحیح، می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید. اگر شما هم با مشکل از دست دادن دندان مواجه هستید، حتما با یک دندانپزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.
سوالات متداول
انواع مختلف دندان مصنوعی برای افراد جوان چیست؟
به طور کلی، دندان مصنوعی برای جوانان به دو دسته اصلی کامل و تکی تقسیم میشود که هر کدام میتوانند ثابت یا متحرک باشند.
بهترین نوع دندان مصنوعی برای افراد جوان کدام است؟
دندان مصنوعی ثابت یا ایمپلنت به دلیل ظاهر طبیعی‌تر، عملکرد بهتر و ماندگاری بیشتر، برای جوانان ترجیح داده میشود.
هزینه دندان مصنوعی برای افراد جوان چقدر است؟
هزینه دندان مصنوعی به عوامل مختلفی مثل تعداد دندان، نوع و جنس دندان، تخصص دندان پزشک و… بستگی دارد و کاملا متعیر است.
آیا دندان مصنوعی برای همیشه ماندگار است؟
عمر مفید دندان مصنوعی به نوع آن، نحوه مراقبت از آن و عوامل دیگر بستگی دارد. اما به طور کلی، دندان مصنوعی با مراقبت مناسب میتواند سال‌ها برای شما کار کند.
